Trafik kazası sonucunda ölüm, yaralanma ve maddi ve manevi zararlar meydana gelmektedir. Kaza neticesinde zarar gören kişiler kusurlu kişilerden maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilirler. Trafik kazası tazminatının dayanağını 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 49 oluşturmaktadır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 49’a göre kusuru ve hukuka aykırı fiili neticesinde zarar veren kişiler bu zararı gidermekle yükümlüdür.
Trafik Kazasından Kaynaklanan Maddi Ve Manevi Tazminat Davası
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu da trafik kazası ile bazı hükümleri düzenlemektedir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu haksız fiil hükümleri ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda yer alan trafik kurallarına göre zarar gören kişiler kusurlu kişilere maddi ve manevi tazminat davası açabilirler. Bununla beraber trafik kazasın neticesinde zarar gören kişiler tazminat davalarını kusurlu aracın sigorta şirketine de yöneltebilirler. Zira 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 91’e göre araç işletenleri mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Söz konusu mali sorumluluk sigorta sonrası, sigorta şirketleri sigortalı aracın kusurlu olarak karıştığı trafik kazaları için zarar gören kişilere teminat limitleri dahilinde ödeme yapmaktadır.
Trafik Kazası Tazminat Davası Yetkili Mahkeme
Yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarında birden çok yetkili mahkeme vardır. Trafik kazası tazminat hukuku çerçevesinde değerlendirilmektedir. Trafik kazası tazminatı yetkili mahkeme sorguları ise şu şekilde cevaplandırılabilmektedir;
1.Davalı kişilerden herhangi birinin ikametgahında maddi ve manevi trafik kazası tazminatı davası açılabilmektedir (HMK md.6).
Örnek: Trafik kazası Keçiören ilçesinde meydana geldi. Ancak, araç sahibinin ikameti Çankaya ilçesinde. Bu durumda hem Keçiören Adliyesi’nde hem de Çankaya Adliyesi’nde davalar açılabilmektedir.
- Trafik kazasının gerçekleştiği lokasyondaki mahkemede trafik kazası tazminat davası açılabilmektedir (HMK md. 16/1).
Örnek: Bağcılar ilçesinde trafik kazası yaptınız. Yaptığınız bu bölgede kaydınız olmasa bile dava açabilmektesiniz.
- Trafik kazası nedeni ile açılan tazminat davası, kazadan zarar gören kişinin yani diğer bir deyişle davacının ikametgahında bulunan mahkemede açılabilmektedir (HMK md.16/1).
Örnek: Trafik kazasından zarar gören kişi Kartal’da kaza geçirdiyse ve Bağcılar’da kaydı varsa davayı Kartal’daki trafik kazası yetkili mahkeme aracılığı ile açabilmektedir.
- Son olarak ise sigorta şirketinin lokasyonu neredeyse orada bulunan mahkemelerde maddi ve manevi trafik kazası tazminat davası açılabilmektedir (HMK md. 14/2).
Trafik kazası tazminat yetki açısından bu şekildedir. En çok kabul gören ve tazminat avukatlarının tercih ettiği model İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, Antalya, Samsun, Erzurum gibi büyük şehirlerde davaların açılması yönündedir.
Trafik Kazası Tazminat Davasında Görevli Mahkeme
Trafik Kazaları Tazminat Davasında Görevli Mahkeme
Trafik kazası tazminat davasında görevli mahkeme, kural olarak Asliye Hukuk Mahkemesi’dir (HMK md.2/1). Örnek verecek olursak; Kadıköy’de gerçekleşen trafik kazası sebebi ile tazminat davası açılacaksa bu davanın Kadıköy Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılması gereklidir.
Sigorta şirketine açılacak trafik kazası tazminat davası ise Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ilgi alnına girmektedir. Sigorta şirketinin sorumluluğu ticari bir yükümlülük olduğundan dolayı Asliye Ticaret Mahkemeleri’nde sigorta şirketine tazminat davası açılmalıdır.
Trafik kazası tazminat ödemesi bu mahkemeler sonucunda nihayete erdirilir. Aynı zamanda bu mahkemelerde açılan davalar daha sağlıklı yürütülmektedir. Ticaret mahkemelerinde görev alan hâkimler sigorta hukuku ile ilgili çok sayıda davaya baktıkları için tecrübe sahibi olmuşlardır. Sürecin ne şekilde işlediğini ve hukuki açıdan neler gerektiğini kavradıkları için mahkeme süreçleri daha sıkıntısız ilerlemektedir.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasını Kimler Açabilir?
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 114/1/(h) bendi uyarınca kişilerin dava açması için hukuki yararlarının bulunması gerekmektedir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 49’a göre zarar gören kişilerin maddi ve manevi tazminat davası açma hakları bulunmaktadır. Buna göre trafik kazası tazminat davası açabilecek kişiler trafik kazası neticesinde zarar gören kişilerdir.
Ölümlü trafik kazasında tazminat davası açabilecek kişiler ölen kişinin destek olduğu yakınlarıdır. Trafik kazası nedeniyle ölen kişinin destek olduğu yakınları destekten yoksun kalma tazminat davası ve manevi tazminat davası açabilirler. Yaralanmalı trafik kazalarında ise yaralanan kişiler maddi ve manevi tazminat davası, karşı tarafın kusuru nedeniyle aracında maddi zarar olan kişiler de maddi tazminat davası açabilirler.
Trafik Kazası Sebebiyle Tazminat Davası Kime Karşı Açılır?
Trafik kazasında yaralanma ölüm ya da mala zarar gelme gibi bir durum olduğunda kişi karşı tarafta bulunan ve suçlu olan kişiye maddi manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Trafik kazası tazminat için kimler sorumludur:
Kusurlu Araç Sürücüsü
Trafik kazasında maddi ve manevi hasar gören kişiler ve bu kişilerin yakınları karşı tarafta olan ve suçlu olan aracın sürücüsüne maddi ve manevi olarak tazminat davası açma hakkına sahiptirler. Bunun için kişilerin 2 sene içerisinde maddi ve manevi olarak tazminat davasını mutlaka açması gerekir. Kişi kazada yaralandıysa ya da mal varlığı ciddi anlamda zarar gördüyse kişinin kendisi karşı tarafa maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Eğer sürücü hayatını kaybetmiş s o zaman da bu kişinin yakınları karşı tarafın sürücüsüne maddi ve manevi olarak tazminat davası açma hakkına sahiptir. Bunun için zaman aşımı süresi vardır ve zamanaşımı süresine dikkat edilerek Bu işlem gerçekleştirilmelidir.
Karşı Taraf Araç Sahibi
Trafik kazası meydana geldiyse ve trafik kazası sonucunda hayatını kaybeden yaralanan ve madde manevi zarar gören kişiler var ise aracın Sahibine tazminat davası açabilir. Zamanaşımı süresine dikkat edilmeli ve buna uygun şekilde tazminat davası açılmalıdır.
Aracın İşleteni
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre, aracın işleteni şu şekilde tanımlanır:
1- Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiş veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişi. 2 – Aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere uzun süreli olarak kiralayan kişi. 3- Aracı ödünç alan kişi.
Bunlara ek olarak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse de işleten sayılır.
Örnekler:
Bir şirketin sahibi olduğu aracı, şirketin çalışanı kullanıyorsa, işleten şirkettir.
Bir aracı 1 yıldan fazla süreyle kiralayan kişi, işletendir.
Bir arkadaşından araba ödünç alan kişi, işletendir.
Bir bankadan araba krediyle alan kişi, işletendir.
İşletenin Sorumluluğu:
İşleten, aracın işletilmesi sırasında meydana gelen trafik kazalarından kusursuz olarak sorumludur. Bu sorumluluk, aracın işletilmesine bağlı bir sorumluluktur ve kazanın oluşması için kusurun aranması gerekmez.
Sigorta Şirketi
Trafik kazalarında maddi tazminattan kusurlu aracın sigorta şirketi teminat limitleri dahilinde sorumludur.
Ölümlü Trafik Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat
Ölümlü trafik kazası nedeniyle ölen kişinin destek olduğu yakınları Türk Borçlar Kanunu madde 53’te düzenlenen destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Söz konusu destekten yoksun kalma tazminatı maddi tazminat türüdür. Söz konusu maddi tazminat türü hak bir şekilde bir kişinin ölümüne neden olan kişi tarafından ölen kişinin destek olduğu yakınlarına ödenen tazminattır.
Destekten yoksun kalma tazminatı, Türk Borçlar Kanunu madde 49’da yer alan bir haksız fiil olduğu için sadece kusurlu kişilerden istenebilecektir. Ölen kişinin kendisine destek olduğunu ispat eden herkes ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası açabilecektir. Fakat Yargıtay, ölen kişinin eşinin, çocuklarının ve anne babasının ölen kişinin kendilerine destek olduğunu ispatlamasına gerek olmadığı görüşündedir.
Yaralanmalı Trafik Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat
Yaralanmalı trafik kazası nedeniyle yaralanan kişiler Türk Borçlar Kanunu madde 49’daki haksız fiil hükümlerine göre maddi tazminat talep edebilir. Trafik kazası nedeni ile yaralanan kişilerin tazminat talep edebilmesi için trafik kazasında tamamen kusurlu olmaması gerekmektedir. Aksi durumda yaralanan kişilerin maddi tazminat taleplerini mahkeme reddedecektir.
Trafik kazası nedeni ile yaralanan kişiler trafik kazasında kusuru bulunan kişilerden yaşadıkları bedensel hasar nedeni ile sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminat taleplerinde bulunabilecektir. Sürekli iş göremezlik yaralanan kişinin kalan hayatı boyunca devam edecek çalışma gücü kaybı nedeni ile istenen tazminat türüdür. Geçici iş göremezlik tazminat, ise yaralanan kişide geçici olarak meydana gelen çalışamama nedeni ile oluşacak zarar nedeni ile talep edilecek tazminattır.
Maddi Hasarlı Trafik Kazası
Maddi hasarlı trafik kazası, trafik kazası nedeniyle sadece araçta hasarın oluştuğu trafik kazasıdır. Türk Borçlar Kanunu madde 49’a göre maddi hasarlı trafik kazalarında aracında hasar meydana gelen kişiler kusurlu kişilerden tazminat talep edebilir. Ancak maddi hasarlı trafik kazasında zarar gören kişiler sadece maddi tazminat talep edebilecek olup manevi tazminat talep edemeyeceklerdir.
Türk Borçlar Kanunu’na göre zarar gören kişiler haksız fiil nedeni ile müspet zarar, menfi zarar ve yoksun kalınan kazanç kaybını isteyebilir. Buna göre maddi hasarlı trafik kazası nedeni ile zarar gören kişiler araçta meydana gelen hasar, araç değer kaybı, pert total, yoksun kalınan ticari kazanç kaybı nedeni ile kusurlu kişilerden tazminat talep edebilirler. Kusurlu aracın sigortalı olması halinde zarar gören kişiler sigorta şirketinden söz konusu tazminatı isteyebilir.
Araç Değer Kaybı
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’ne göre araç değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasar görüp tamirinden sonraki rayiç değeri ile kaza öncesi değeri arasındaki farktır. [Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2014/5945 E., 2014/5232 K.] Türk Borçlar Kanunu madde 49’a göre zarar gören kişiler maruz kaldıkları değer kaybını kusurlu kişilerde talep edebilir. Hakim değer kaybını belirlerken bilirkişi incelemesi yaptıracaktır. Bilirkişi inceleme yaparken serbest piyasa koşullarını dikkate alacaktır.
Araç değer kaybı hesaplama ile zarar tespiti yapılırken bilirkişiler aracın marka, model, hasar miktarı ve hasar gören bölümlerin niteliği gibi kriterleri dikkate alacaktır. Söz konusu kriterler uyguladıktan sonra aracın kaza tarihi itibariyle hasarsız hali ile kazadan sonraki hali arasında farkı değer kaybı olarak belirleyecektir. Kusurlu aracın sigortalı olması halinde zarar gören kişiler sigorta şirketinden araç değer kaybını isteyebilirler. Sigorta şirketinin değer kaybının eksik ödemesi halinde zarar gören kişilerin dava hakkı bulunmaktadır. [ Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/7272 E., 2017/867 K. ]
Araç Mahrumiyet Bedeli
Araç mahrumiyet bedeli, trafik kazasında hasar gören aracın tamiri sırasında araçtan mahrum kalma sebebi ile ödenen tazminattır. Zarar gören kişiler araç mahrumiyet bedelini Türk Borçlar Kanunu madde 49’da yer alan haksız fiil hükümlerine göre kusurlu kişilerden isteyebilir. Bilirkişi araç mahrumiyet bedelini belirlerken öncelikle trafik kazası sebebi ile oluşan hasarın giderilmesi için makul onarım süresini belirlemelidir. Akabinde bilirkişi söz konusu süre için aracın yakıtı ve benzeri zorunlu giderler düşüldükten sonra benzer özelliklere sahip aracın kiralama bedelini tespit edecektir.
Yargıtay kararlarına göre mahkemeler trafik kazası tazminatını belirlerken araç mahrumiyet bedelini de hesaplaması gerekmektedir. Araç mahrumiyet bedelinin hesaplanmadığı bir ilk derece mahkeme kararı Yargıtay bozmuştur. [ Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/14234 E., 2016/2643 K. ]
Ticari Kazanç Kaybı
Ticari kazanç kaybı, trafik kazası neticesinde hasar gören aracın ticari olarak çalışmadığı ve bu sebeple uğranan zarardır. Türk Borçlar Kanunu madde 49’daki haksız fiil kapsamında yoksun kalınan kazanç da maddi tazminat olarak istenebilecektir. Trafik kazası olmasaydı hasar gören araç ticari kazancı devam edecektir. Bu nedenle trafik kazasında kusuru bulunan kişiler ticari kazanç kaybını da tazminat olarak ödemesi gerekmektedir. Ancak hasar gören aracın ticari araç olması gerekmektedir. Ticari araç olmayan araçlar için ticari araç kazanç kaybı talep edilebilmesi mümkün değildir. Çünkü ticari olmayan araçların ticari kazanç elde etmemektedir. Söz konusu kazanç kaybının sigorta şirketinden istenebilmesi için ikame araç bedelinin sigorta kapsamında olması gerekmektedir.
Trafik Kazalarında İcra Takibi
İcra ve İflas Kanunu’na göre zarar gören kişiler trafik kazaları nedeni ile iki türlü icra takibi yapabilir. İlk olarak zarar gören kişiler tazminata hükmeden mahkeme kararı ile birlikte ilamlı icra takibi başlatabilir. Bu takip yolunda icra dairesi icra emri gönderir ve bu yolda borçlunun itiraz etmesi mümkün değildir. Çünkü zarar gören kişinin elinde hakkını ispat eden bir mahkeme kararı bulunmaktadır.
Zarar gören kişiler, elinde mahkeme kararı bulunmazsa ilamsız icra takibi başlatabilir. Ancak bu icra takibi yolu daha zor ve uzun sürelidir. Zarar görene kişinin ilamsız icra takibi başlatması ile icra dairesi borçluya ödeme emri gönderir. Ödeme emrinde icra dairesi borcunu 7 gün içerisinde ödemesi veya borca itiraz etmesini belirtir.
Trafik Kazası Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?
Trafik kazası tazminat süresi, yoğunluğa ve prosedürlerin zorluğuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Bildiğiniz üzere ülkemizde görülen trafik kazası tazminat davalarında süreç uzayabilmektedir.
Trafik kazası tazminat davası süreci 1 ile 3 sene arasında sürebilmektedir. Dava süreci farklı nedenlerden dolayı uzayıp kısalabilmektedir. Eğer, büyük şehirlerden birisinde yaşıyorsanız trafik kazası yetkili mahkemesi birçok işle uğraşıyor olabilir. Bu nedenden dolayı da uzamalar görülebilmektedir.
Trafik Kazası Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Zamanaşımı Süresi Nedir?
Trafik kazalarına ilişkin tazminat ve ceza zamanaşımı süreleri Karayolları Trafik Kanunu (KTK) Madde 109 ve Türk Ceza Kanunu (TCK) Madde 66’da düzenlenmiştir.
Zamanaşımı Süreleri:
- Ölüm ve Yaralanma:
– Bir veya birden fazla ölü varsa: 15 yıl (TCK Madde 66)
– Bir veya birden fazla yaralı varsa: 8 yıl (TCK Madde 66) - Maddi Hasar:
– 2 yıl (KTK Madde 109) - Manevi Tazminat:
Uzamış ceza zamanaşımı süresi uygulanır (Yargıtay Kararları)
Yükümlülerin Birbirlerine Dönme Hakları:
2 yıl (KTK Madde 109)
Ceza Zamanaşımı Süresi
– Tüm sorumlulara (sürücü, işleten, sigortacı) karşı uygulanır.
– Sigortacıya karşı da uzamış ceza zamanaşımı uygulanır.
– Sigortacı sorumluluğu poliçe limitleriyle sınırlıdır.
Zamanaşımı Dolduktan Sonra:
Kaza tarihinden itibaren süre dolmuş ve sorumlular bulunamamışsa:
Öğrenmeden itibaren 2 yıl
Her halükarda 10 yıl içinde dava açılabilir.
Trafik İş Kazası
Trafik kazaları, trafik iş kazası olarak da gerçekleşebilmektedir. Karayollarında başka bir işverene bağlı olarak seyir halinde bulunan çalışanlar trafik kazası yaptığında bu durum trafik iş kazası olabilmektedir. İş kazası tanımını kanun koyucu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 13’te yapmıştır. Bu tanıma göre trafik kazasının iş kazası olarak kabul edilebilmesi için gereken şartlar şunlardır;
- Sigortalı çalışanın işverenin yürüttüğü bir işi yapmış olması,
- Sigortalı çalışanın işverenin temin ettiği araçla işe gidip gelirken kaza yapmış olması,
- Sigortalı Kendi adına ve hesabına bağımsız olarak iş yapıyorsa yaptığı iş nedeniyle olması şeklindedir.
Mahkeme meydana gelen trafik kazasının iş kazası olup olmadığını tespit etmek için bilirkişi incelemesi yapacaktır.
Trafik Kazası Nedeniyle Ceza Davası
Yaralamalı ve ölümlü trafik kazası nedeniyle meydana gelen kusuru bulunan kişiler hakkında Cumhuriyet Savcıları ceza davası açmaktadır. Yaralamalı trafik kazasında kusuru bulunan kişiler 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 89’da yer alan taksirle yaralama suçundan ceza alacaktır. Taksirle yaralama suçunun cezası üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Ancak mağdurların şikayetçi olmaması veya mağdur ile şüpheli/sanığın uzlaşması halinde sanık ceza almayacaktır.
Ölümlü trafik kazasında kusuru bulunan kişiler 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 85’de yer alan taksirle öldürme suçundan ceza alacaktır. Taksirle öldürme suçunun cezası iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasıdır. Taksirle öldürme suçu şikayete tabi olmadığı için mağdurlar şikayetçi olmasa bile ölümlü trafik kazasında kusuru bulunan kişiler hapis cezası alacaktır.
Trafik Kazası Tazminatı Sigortaya Başvuru
Trafik kazası tazminat başvurusu ilk olarak sigorta şirketine yapılır. Kanuni gereklilik bu şekildedir. Aracınızla kaza meydana geldikten sonra haklılık payınız nispetinde karşı tarafın araç sigortasından maddi kayıplarınızın tazminini isteyebilirsiniz. İşte bunun için sigorta şirketinde bir dosya açtırmalı ve tazminatınızın ödenmesi için gerekli işlemleri takip etmelisiniz.
Trafik Kazası Tazminatı İçin Sigortanın Talep Ettiği Evraklar
Kaza sonrasında yapılacak en önemli işlerin başında kazaya ilişkin evrakları toplamak gelecektir. Taleplerinizi iletebilirsiniz ancak durumunuzu ortaya koyabilmeniz için kaza ile ilgili bütün belgeleri tazminatı ödeyecek olan sigortaya sunmuş olmanız gerekmektedir. İstenen evraklar;
- Kaza Tespit Tutanağı
- Sigorta poliçeleri
- Araç sürücülerine ait ehliyetler
- Araç ruhsatları
- İfadeler
- Savcılık dosyası
- Alkol raporu
- Var ise bilirkişi raporları
- Hastane evrakları (epikriz, reçete vs..)
- Adli Tıp Raporu (var ise)
- Ölüm Raporu (var ise)
- Nüfus Kayıt Örneği (vukaatlı)
Kanun gereği sigorta şirketine evrakları eksiksiz teslim etmeniz gerekiyor. Aksi durumda ilgili şirket sizden yeni evrak talebinde bulunabilir. Her kazanın oluş şekli içerisinde meydana gelen zararlar farklıdır. Buna göre sigorta şirketinin istediği evraklar değişebiliyor. Mesela ölümlü kazalarda ölüm raporu mirasçılık belgesi gibi belgeler talep ediliyor.
Trafik Kazası Tazminat Alma Şartları
Trafik kazalarında tazminat alabilmeniz için belli hükümlerin yerine gelmesi gerekmektedir. İstediğiniz tazminat türüne göre kriterler değişiklik gösterebilir. Öncelikle kaza sonrasında maddi ve manevi kayıplarınızın olması gerekmektedir. Mesela vücudunuzun her hangi bir bölgesinden yara aldıysanız bu konuyla ilgili tazminat alabilirsiniz. Ancak bununda ön koşulu o yaranın kalıcı olmasıdır.
Ya da kaza sonrasında manevi tazminat talebiniz var. Ancak o kazayla ilgili ortada sadece araç hasarı var. Böyle durumlarda yine manevi tazminat talep edebiliyorsunuz. Ancak çok sağlam bir gerekçeniz olmalıdır. Mesela sizin için hayati önem taşıyan bir sınava yetişememişsinizdir. Ya da sizin için çok önemli olan birini görmeye gidiyorsunuzdur. Ancak kaza sebebiyle bu kişiyi görememişsinizdir. Örnekler çoğaltılabilir.
Trafik Sigortası Zararın Ne Kadarını Öder?
Trafik kazası sonrasında maddi zarar dışında sakatlık ve ölüm gibi durumlarda da tazminat davası açılabilir ve tazminat ödenebilir. Meydana gelen bir kazada birden fazla araç veya maddi objeler zarar görürse bir araba başına ödenecek olan tazminat miktarı ‘’araç başına’’ olarak tespit edilen miktarı geçemez.
2024 araç başına teminat tutarları aşağıdaki gibidir;
Maddi Hasar
- Araç Başına Limit: 200.000 TL
- Kaza Başına Limit: 400.000 TL
Sağlık Giderleri
- Kişi Başına Limit: 1.8000.000 TL
- Kaza Başına Limit: 9.000.000 TL
Ölüm ve Sakatlanma
- Kişi Başına Limit: 1.8000.000 TL
- Kaza Başına Limit: 9.000.000 TL
2024 yılındaki trafik kazası tazminat tutarları yukarıda verildiği şekildedir. Yukarıdaki rakamlar araç hasarı, bedeni hasar ve ölüm durumunda alabileceğiniz maksimum rakamlardır.
Yıllara Göre Trafik Kazası Sigorta Tazminat Limitleri
- 2024 – 1.800.000 TL
- 2023 – 1.200.00 TL
- 2022 – 500.00 – 1.000.000 TL
- 2021 – 430.000 TL
- 2020 – 410.000 TL
- 2019 – 390.000 TL
- 2018 – 360.000 TL
- 2017 – 330.000 TL
- 2016 – 310.000 TL
- 2015 – 290.000 TL
- 2014 – 268.000 TL
- 2013 – 250.000 TL
- 2012 – 225.000 TL
- 2011 – 200.000 TL
- 2010 – 175.000 TL
- 2009 – 150.000 TL
Her yıl bu limitler güncellenmektedir. İlgili devlet kurumları tarafından zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortası belirlenir. Bu rakam her yıl artar.
Trafik Sigortası Tazminat Ödeme Süresi
Trafik sigortası tazminat ödeme detayları poliçenizde yer almaktadır. Ancak, trafik kazası sonucunda trafik sigortası şirketinden ödeme almak istiyorsanız şu belgeleri temin etmeniz gerekmektedir;
- Poliçe örneği,
- Trafik kazası tespit tutanağı,
- Hasara ait fotoğraflar,
- İfade ya da görgü tanığı tutanakları,
- Sürücülere ait ehliyet ve ruhsat fotokopileri,
- Ölüm durumunda alkol raporu
Bu belgeler temin edilip sigorta şirketine iletilmelidir. Sigorta şirketine iletildikten sonra en geç 8 gün içerisinde trafik sigortası tazminatı hak eden kişiye ödenmektedir.
Trafik kazası tazminat süresi ya da bir başka deyişle Trafik kazası tazminat süreci biraz da sizin tercih ettiğiniz yol ile ilgilidir. İlk etapta sigorta şirketiyle anlaşma yolunu da tercih edebilirsiniz. Tahkim sürecini de takip edebilirsiniz. Ya da dava açarak da ilerleyebilirsiniz. Şunu söyleyebiliriz süreçle ilgili en kısa sürecek zaman dilimi bile minimum 3 ayı bulacaktır. Uzunlukla alakalı bir tahminde bulunmak zor olur. 10 yılı aşkın devam eden tazminat süreçleri olmuştur.
Trafik Sigortası Hangi Durumlarda Tazminat Ödemez?
Trafik kazası sonucunda uğranılan zararın kusur oranına göre ödemeler yapılmaktadır. Trafik sigortasının ödeme yapmadığı durumlar aşağıdaki gibidir;
- Aracınızın trafik sigortası varsa ve araç hareket halinde değilse tarafınıza herhangi bir ödeme yapılmamaktadır. Ödemeden faydalanmak için aracınızın trafikte olması gereklidir.
- Sigortayı yaptıran kişinin kusurlu olması durumunda da ödeme yapılmaz. Sigorta şirketi, yalnızca üçüncü şahıslara ait bedeni ve maddi zararların karşılamasını yapmaktadır.
- Kazaya sebebiyet veren sigortalı bireyin, aracında eksik evrak varsa ya da sürücü alkollü ise aynı araçta yolucu konumda bulunan tazminat talebinde bulunabilirler ancak rücu olur.
- Gelir kaybı veya iş durması gibi sebeplerden dolayı talep edilen ödemeler, sigorta şirketleri tarafından ödenmemektedir.
Trafik Sigortası Hastane Masraflarını Karşılar mı?
Trafik kazası sağlık giderleri, kusur oranları veya sağlık sigortası var mı diye bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ücretsiz bir şekilde karşılanmaktadır. Bu masraflara ameliyat ve tıbbi malzemeler de dahildir. Sigortanın karşılamadığı masraflar trafik sigortası tarafından karşılanır. Ancak bu yaptığınız masrafları faturalarıyla ortaya koymanız gerekmektedir. Trafik kazası tazminatı sigorta şirketi tarafından karşılanır. Ancak sigorta şirketi sadece maddi tazminattan sorumludur. Ve belli limitler çerçevesinde zarar görenin zararlarını karşılamaktadır .
Trafik Kazası Manevi Tazminat
Trafik kazalarında maddi olduğu gibi manevi kayıplarda söz konusudur. Trafik kazası manevi tazminat almak için önce trafik kazası tazminat arabuluculuk sürecini geçmeniz gerekmektedir. Duçar olduğunuz manevi sıkıntıları ifade etmek oldukça güçtür ve bunu ortaya koyabilecek bir ölçü birimi de bulunmamaktadır. İşte bu yüzdendir ki manevi tazminat için baz alınan alınan kriterler biraz farklıdır.
Trafik Kazası Sonrası Manevi Tazminat Hakkı Nasıl Belirlenir?
Her iki tarafın maddi durumuna bakılır. Kazada aldığınız maddi hasar göz önünde bulundurulur. Ve tabi kusur oranınızda oldukça etkili bir faktördür. Kaza geçirdiğiniz yılın yüksek mahkemelerinin verdiği manevi tazminat oranları göz önünde bulundurularak ne kadar manevi tazminat alacağınıza hükmedilir. Trafik Kazası Manevi Tazminat Davası kişilere yönelik açılır.
Nesafet kuralı ve hak kuralı
- Trafik kazasında yaralanan veya hayatını kaybeden kişinin ve karşı tarafın kusurluluk oranı
- Olayın nerede ve nasıl gerçekleştiği
- İki tarafında ekonomik ve aynı zamanda sosyal durumu
Mahkeme tarafından bu kurallar incelenir ve araştırılır. Daha sonra ise davacı olanın mağdur olduğu görüldükten sonra manevi haklar kişiye yansıtılır.
Manevi Tazminat Davası Kime Karşı Açılır?
- Araç Sahibine
- Aracın İşletenine (kiralama yapan firma, ya da ticari amaçla kullanan adrese)
- Araç Sürücüsüne
- Araç bir şirket üzerine kayıtlıysa ilgili firmaya
Karşı manevi tazminat davası açabilirsiniz. Manevi tazminat davalarını bulunduğunuz yani ikamet ettiğiniz bölgede açmanız mümkündür. Trafik Kazası Manevi Tazminat Davalarında Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir.
Trafik Kazası Sonrası Uzlaşma
Yaralamalı trafik kazaları sonucunda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan taksirle yaralama suçu meydana gelmektedir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 253’e göre taksirle yaralama uzlaşmaya tabi bir suçtur. Uzlaşma bazı suç türleri için alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Bu yöntemde Cumhuriyet savcısı şüpheli ve mağduru uzlaşmaya davet etmektedir.
Tarafların uzlaşması halinde Cumhuriyet savcısı şüpheli hakkında dava açmayacaktır. Ancak trafik kazasında kusuru olan kişinin tazminat sorumluluğu devam etmektedir. Çünkü uzlaşma sağlanması halinde suç nedeni ile tazminat davası açılamayacağı düzenlemesini Anayasa Mahkemesi 26.07.2023 tarihinde iptal etmiştir. Bu nedenle trafik kazasında zarar gören kişilerin şüpheli ile uzlaşması halinde tazminat davası açmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.
Trafik Kazası Tazminatı Arabuluculuk Zorunlu Mu?
Arabuluculuk, özel hukuk uyuşmazlıklarında tarafların bir arabulucunun hakemliğinde uyuşmazlığı çözmeye çalışmasıdır. Arabuluculuk bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Zorunlu ve ihtiyari olmak üzere iki çeşit arabuluculuk çeşidi bulunmaktadır. Zarar gören kişilerin trafik kazası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında arabuluculuk zorunlu değildir. Ancak taraflar ihtiyari arabuluculuk yöntemine başvurarak uyuşmazlığı çözmek isteyebilirler.
Ancak sigorta şirketlerine karşı açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 5/A’ya göre arabuluculuk dava şartıdır. Buna göre sigorta şirketlerine karşı trafik kazası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davası açmadan önce arabuluculuk görüşmeleri yapmak gerekmektedir. Aksi takdirde mahkeme dava şartı yokluğu nedeniyle davayı reddedecektir.
Sigorta Tahkim Komisyonu
Trafik kazası maddi tazminat taleplerinizle ilgili sigorta şirketiyle anlaşamıyorsunuz. Ya da ilk etapta bir ödeme aldınız ancak bu ödemenin hakkaniyetli olduğunu düşünmüyorsunuz. Bu aşamada tercih edebileceğiniz iki yol var. Birincisi Trafik Kazası Tazminat Davası açabilirsiniz. Bu yol biraz uzun ve meşakkatli olacaktır.
İkinci tercihiniz ise Sigorta Tahkim Komisyonu’na gitmek olacaktır. Sigorta tahkim komisyonundaki süreç itirazlar ile birlikte maksimum 8 ay sürecektir. Tahkim bir mahkeme değildir. Orada yargılama yapılmaz. Sizin sunduğunuz evraklar üzerinden uzman hakemler ve bilirkişiler inceleme yaparak dosyanız hakkında değerlendirmede bulunulurlar.
Tahkimin Amacı
Tahkim Komisyonu, Sigorta şirketlerine, sigorta yaptıranların itirazlarını değerlendirmesi için kurulmuş bir yapıdır. Uzun süren dava süreçlerini kısaltmayı hedefler.
Güvence Hesabı
Güvence hesabı, kapsamında olan zorunlu sigortalara ilişkin olarak engellilik veya ölüm halinde ödenen tazminattır. 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu madde 14’e göre güvence hesabı kapsamında olan sigortalar şunlardır;
a) Sigortalı kişinin tespit edilememesi halinde bedeni hasarlar,
b) Kazanın meydana geldiği tarihteki teminat tutarları kapsamında zorunlu sigortasını yaptırmayan kişilerin neden olduğu bedeni hasarlar,
c) Sigorta şirketinin devamlı olarak bütün dallarda ruhsatlarının iptal edilmesi veya iflası durumunda ödemeye mecbur olduğu maddî ve bedensel hasarlar,
ç) Çalınan ya da gasp edilen bir aracın dahi olduğu bir kazada meydana gelen, araç sahibinin sorumlu olmadığı durumlarda, bedeni hasarlar
d) Yeşil Kart Sigortası için Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunun yapacağı ödemeler şeklindedir.
Rücu Nedir? Trafik Kazalarında Rücu
Rücu kelime anlamı itibari ile dönme, cayma ve geri alma anlamına gelmektedir. Hukuk dilinde ise rücu, diğer kişinin yerine geçerek üçüncü kişinin haklarını ve yükümlülüklerini devralmasıdır. Trafik kazalarında rücu ise, trafik kazası sebebiyle sigorta şirketinin zarar görenlere ödediği tazminatı sorumlu kişilerden geri almasıdır. Ancak sigorta şirketi trafik kazalarında kusuru bulunan bütün kişilerden tazminatı rücu etmemektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 95 sigorta şirketlerinin rücu hakkını düzenlemektedir. Sigorta şirketinin rücu hakkının bulunduğu haller Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının madde B.4’de yer almaktadır. Bu haller şunlardır;
- Ehliyetsiz araç kullanmak
- Alkollü ve uyuşturucu etkisi altında araç kullanmak,
- Trafik kazasının kasıtlı veya ağır ihmal sonucu meydana gelmesi,
- Yolcu taşıma ruhsatı olmayan araçlarda yolcu taşınması
- Hırsızlık ve gasp olayında, araç sahibinin kusurunun bulunması,
- Bedeni hasarın meydana geldiği durumlarda araç sürücüsünün olay yerini terk etmesi.
Trafik Kazası Sonrasında Maddi Tazminat Hesaplama İşlemi Nasıl Yapılır?
Trafik kazasından sonra zarara uğrayan kişiler maddi tazminat için sigorta şirketi, araç sahibi, araç işleteni ve araç sürücüsüne yönelik tazminat talebinde bulunabilir. Maddi tazminat için her zararın ayrı hesaplaması vardır.
Trafik kazalarında meydana gelen maddi zararları:
- Araç hasarı
- Araç değer kaybı
- Araç mahrumiyet bedeli
- Destekten yoksun kalma tazminatı
- Yaralanmalı trafik kazası tazminatı
- Ölümlü trafik kazası tazminatı
Her zarar için ayrı bir trafik kazası tazminat hesaplama yöntemi kullanılır.
Trafik Kazalarında Kusur Değerlendirmesi (kusur oranı hesaplama)
Trafik kazalarında kusur değerlendirmesini Jandarma ve Polis trafik görevlileri yapmaktadır. Trafik görevlileri kusur değerlendirmesini Karayolları Trafik Yönetmeliği madde 157’de yer alan hükümlere göre yapmaktadır. Karayolları Trafik Yönetmeliği madde 157’de asli kusurlu sayılan haller belirlenmiştir. Jandarma ve Polis trafik görevlileri Söz konusu asli kusurlu fiilleri gerçekleştiren sürücü ve yayaları asli kusurlu olarak belirlemektedir.
Karayolları Trafik Yönetmeliği madde 157’ye göre Jandarma ve Polis trafik görevlileri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde belirtilen;
- Kurallara,
- Şartlara,
- Hak ve yükümlülükler
- Asli kusur olarak belirlenen hallere göre kusur değerlendirmesi yapacaklardır.
Ayrıca trafik kazası ile ilgili davalarda Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre bilirkişiler de trafik kazası kusur değerlendirmesi yapabileceklerdir.
Müterafik Kusur
Müterafik Kusur, zararın meydana gelmesinde veya zararın artmasında bizzat zarar görenin de etkisinin bulunduğu kusur şeklidir. Trafik kazalarında zarar gören kişilerin de kazada kusuru bulunması halinde hakim tazminatı belirlerken tazminattan indirim yapabilir veya tazminatı tamamen ortadan kaldırabilir. Çünkü bu indirim hakkaniyet gereği yapılması gereken bir indirimdir.
Müterafik kusurun yasal dayanağı Türk Borçlar Kanunu madde 52/1’dir. Bu maddeye göre zarar görenin müterafik kusur sayılan eylemleri aşağıdaki gibidir;
- Zarar görenin zarara sebep olan fiile rıza göstermesi,
- Zarar görenin zararın meydan gelmesinde veya zararın artmasında etkili olması,
- Zarar gören kişinin kusurlu kişinin durumunu ağırlaştırması.
Yukarıda sayılan hallerden biri durumunda hakim tazminatı düşürebilir veya tamamen kaldırabilir.
Hatır Taşıması
Yargıtay içtihatlarına göre; hatır taşıması bir kimseyi herhangi bir ücret veya karşılık almadan taşıma durumudur. Dolayısıyla hatır taşımasında, taşıma karşılıksız olmalı veya elde edilen karşılık önemsiz olmalıdır.2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 87’e göre hatır için yolcu taşıyan kişinin sorumluluğu genel hükümlere tabidir Bu taşımada önemli olan taşıma fiilinin taşınan kişinin yararına olması gerekmektedir. Hatır taşımalarında hakim, Türk Borçlar Kanunu madde 51 gereği uygun bir indirim yapmalıdır.
Hatır taşımalarında indirimi hakim karşılıksız taşınan kişinin ölümü veya yaralanması ile ilgili zararlar için yapar. Bu indirim imkanı karşılık taşıyan araç sürücüsü veya işletendir. Çift taraflı trafik kazalarında diğer aracın işleteni veya sürücüsü hatır taşıması indiriminden faydalanamaz. [ Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/15352 E., 2019/6859 K. ]
Sigortasız Araçla Trafik Kazası
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu madde 14’e göre sigortasız aracın kusurlu olduğu trafik kazasında zarar gören kişiler araçta meydana gelen maddi zararlarını Güvence Hesabından talep edemezler. Ancak söz konusu maddeye göre zarar gören kişiler bedeni hasarlarını ve destekten yoksun olma tazminatını Güvence Hesabından talep edebilirler.
Sigortasız aracın kusurlu olduğu trafik kazasında zarar gören kişiler araçta meydana gelen maddi zararlarını araç işleteni veya araç sürücüsünden talep edebilir. Kusurlu aracın sigortası bulunmadığı için tazminat isteminin yöneltilebileceği bir sigorta şirketi yoktur. Güvence Hesabı da araçta meydana gelen maddi zararları kanun maddesi gereği karşılamamaktadır. Bu sebeple zarar gören kişiler araçta meydana gelen maddi zararlarını sadece araç işleteni veya araç sürücüsünden isteyebilir.
Ehliyetsiz Trafik Kazası
Sürücü belgesi olmayan veya sürücü belgesi iptal edilen kişiler trafik mevzuatına göre ehliyetsiz kişilerdir. Bu kişilerin araç kullanması 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre yasaktır. Ehliyetsiz araç kullanmak, trafik kazasına sebebiyet vermekte kusur olarak kabul edilmemektedir. Bu durumda ehliyetsiz sürücünün karıştığı trafik kazasında da trafik görevlileri mevzuat hükümlerine göre kusur değerlendirmesi yapacaktır. Ancak ehliyetsiz sürücünün trafik kazasında kusurlu bulunması mümkündür.
Ehliyetsiz sürücünün kusuru olduğu trafik kazasında ise sigorta şirketi zarar gören kişilere ödeme yapacaktır. Ancak sigorta şirketi ödemiş olduğu tazminatı ehliyetsiz sürücüden rücu edecektir. Sigorta şirketi trafik kazası dosyasında yer alan kaza tespit tutanağı, soruşturma evrakları vb. belgeler ile ehliyetsiz sürücünde tazminatı rücu edecektir.
Alkollü Trafik Kazası
Sürücünün alkollü olması trafik kazasında kusurlu olacağı anlamına gelmemektedir. Trafik kazasına karışan diğer sürücünün de kusurlu olması mümkündür. Ancak alkollü sürücünün kusurlu olması halinde sigorta şirketi ödediği tazminatı alkollü sürücüden rücu edecektir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının madde B.4.c’ye göre trafik kazasında araç sürücüsünün kanunun belirlediği sınırın üstünde alkollü olduğu durumlarda sigorta şirketi araç sürücüsünden ödediği tazminatı rücu edecektir. Ancak yerleşik Yargıtay kararlarına göre ilk derece mahkemesi sürücünün aldığı alkol oranının trafik kazasına sebebiyet verip vermediğini tespit etmelidir. Somut bir olayda araç sürücüsü 0.70 promil alkol ile araç kullandığı sırada kırmızı ışıkta geçerek trafik kazası yapmıştır. Fakat sürücünün alkollü olması tek başına meydana gelen zararın teminat dışında kalmasını sebebiyet vermez. [ Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/4341 E, 2015/12685 K.]
Tek Taraflı Trafik Kazası
Tek taraflı trafik kazası meydana geldiğinde yaralanan ve hayatını kaybeden kişilerin yakınları hiçbir şekilde maddi ve manevi olmak üzere tazminat davası açamaz ve hiçbir hak talebinde bulunamaz. Tek taraflı kazalarda sürücü kusurlu durumdadır. Ancak yapılan inceleme ve bilirkişi raporları ile kusur başka bir tarafa verildiyse, mesela yola ya da kendi aracına tazminat davası ilgili kusurlu tarafa yöneltilir.
Tek taraflı kazalarda yolcu konumunda bulunan kişiler her zaman haklıdır. Bu kişiler aracın trafik sigortasından, araç sürücüsünden, araç sahibinden ve araç işleteninden tazminat talep edebilirler.
Trafik Kazalarında Yüzde Kalıcı İz Tazminatı
Yüzde kalıcı iz, trafik kazası sonucunda yaralanan kişinin yüzünde oluşan hasar neticesinde oluşan yara (skar) izidir. Türk Ceza Kanunu madde 89 uyarınca yüzde kalıcı izin kalması yaralama suçunun nitelikli halini oluşturmaktadır. Bu sebeple trafik kazasında kusuru bulunan kişiler nitelikli taksirle yaralama fiili ile dört buçuk aydan 1 buçuk yıla kadar hapis cezası alır.
Trafik kazası sonucunda yaralanan kişinin yüzünde iz kalması ayrıca hukuki (tazminat) sorumluluğuna sebebiyet vermektedir. Böylece trafik kazasında kusuru bulunan araç sürücüleri, araç işletenleri ve sigorta şirketleri trafik kazalarında yüzde kalıcı iz tazminatından sorumludur. Kalıcı iz nedeni ile oluşan hasarın tespit edilebilmesi için yaralanan kişilerin sağlık kurulu heyetine girmeleri gerekmektedir. Kalıcı hasarın oranının tespit edilebilmesi için 1 yıllık iyileşme süresi geçmelidir. 2024 yılı için sigorta şirketlerinin sorumlu olduğu yüzde kalıcı iz tazminat tutarı 1 milyon 800 bin TL’dir.
Kazada Platin Tazminat
Trafik kazası sonucunda yaralanan kişide meydana gelen kırık derecesi yüksek ise sağlık görevlileri platin ile tedavi uygular. Sağlık görevlileri platinle tedaviye kemik kırığının parçalı olması halinde başvurur. Türk Ceza Kanunu madde 89 uyarınca kemik kırılmasına sebep olunması taksirle yaralamanın nitelikli halidir. Böylece trafik kazasında kusuru bulunan kişiler nitelikli taksirle yaralama fiili ile dört buçuk aydan 1 buçuk yıla kadar hapis cezası alır.
Ayrıca araç sürücüler, araç işletenleri ve sigorta şirketlerinin trafik kazasında platin nedeniyle tazminat sorumluluğu bulunmaktadır. Platin nedeni ile oluşan hasarın tespit edilebilmesi için yaralanan kişilerin sağlık kurulu heyetine girmeleri gerekmektedir. Kalıcı hasarın tespit edilebilmesi için 1 yıllık iyileşme süresi geçmelidir. 2024 yılı için sigorta şirketlerinin sorumlu olduğu kazada platin tazminat tutarı 1 milyon 800 bin TL’dir.
Trafik Kazalarında Kemik Kırığı Tazminatı
Trafik kazalarında kemik kırığı tazminatı, trafik kazası sonucu vücutta meydana gelen kemik kırıkları nedeni ile ödenen tazminat tutarıdır. Kemiği kırılan kişiler araç sürücüleri, araç işletenleri ve sigorta şirketlerinden kemik kırığı nedeni ile oluşan hasar tazminatını isteyebilir. 2024 yılı için sigorta şirketlerinin sorumlu olduğu kemik kırığı tazminat tutarı 1 milyon 800 bin TL’dir. Kemik kırığı nedeni ile oluşan kalıcı hasarın tespitini yetkili sağlık kurulu heyeti yapmaktadır. Kalıcı hasar oranının tespit edilebilmesi için 1 yıllık iyileşme sürecinin geçmesi gerekmektedir.
Kemik kırığına kusuru ile neden olan kişilerin ayrıca cezai sorumlulukları bulunmaktadır. Türk Ceza Kanunu madde 89’a göre vücutta kemik kırığına sebep olmak nitelikli taksirle yaralama fiilinin oluşturur. Söz konusu suçun cezası dört buçuk aydan 1 buçuk yıla kadar hapis cezasıdır.
Trafik Kazalarında Uzuv Kaybı Tazminatı
Trafik kazalarında uzuv kaybı tazminatı, trafik kazası sonucunda yaralanan kişide uzuv kaybı nedeni ile ödenen tazminat türüdür. Araç sürücüleri, araç işletenleri ve sigorta şirketleri trafik kazasında meydana gelen uzuv kaybı tazminatından sorumludur. 2024 yılı için sigorta şirketlerinin sorumlu olduğu uzuv kaybı tazminat tutarı 1 milyon 800 bin TL’dir. Uzuv kaybı sebebi ile oluşan kalıcı hasar oranının tespiti için yetkili sağlık kurulu heyetinden sağlık raporu almak gerekmektedir.
Trafik kazalarında uzuv kaybı aynı zamanda cezai anlamda bir suçtur. Türk Ceza Kanunu madde 89’a göre trafik kazalarında uzuv kaybın sebep olmak nitelikli taksirle yaralama fiilinin oluşturur. Söz konusu suçun cezası altı aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır.
Otobüs Kazaları
Otobüs kazaları maddi hasarlı, yaralanmalı ve ölümlü trafik kazaları şeklinde olabilmektedir. Otobüs kazaları sonucunda meydana gelen hasarlar için otobüsün sahibi olduğu şirket veya şahıs, otobüs sürücüsü ve sigorta şirketi tazminat sorumluluğuna sahip olacaktır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 85’e göre araç işletenleri otobüs kazalarında meydana gelen hasarlar için hukuki sorumluluğa sahiptir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 49 haksız fiil hükümleri gereği otobüs sürücüleri de otobüs kazalarında meydana gelen hasarlar için sorumlu olacaktır. Sigorta şirketleri ise otobüs işleteni ile yapmış olduğu sigorta poliçesi kapsamında otobüs kazalarında meydana gelen hasarlar için sorumlu olacaktır. Ancak sigorta şirketleri trafik kazaları için belirlenen teminat limitleri kapsamında sorumlu olacaktır.
Motosiklet Kazaları
Motosiklet kazaları, motosikletin karıştığı maddi hasarlı, yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarıdır. Söz konusu motosiklet kazaları, tek taraflı kazalar olabileceği gibi çift veya çok taraflı kazalar şeklinde de meydana gelebilir. Çift taraflı motosiklet kazaları neticesinde motosiklet sürücüsünün yaralandığı ve kusurunun olmadığı durumlarda motosiklet sürücüsü araç sürücüsü, araç işleteni ve sigorta şirketinden bedeni hasar tazminatı talep edebilir.
Ayrıca motosiklette hasar meydana gelmişse, motosiklet sürücüsü araç değer kaybı, araç hasar tazminatı, mahrumiyet bedeli ve ticari kazanç kaybını araç sürücüsü, araç işleteni ve sigorta şirketinden isteyebilir. Son olarak ölümlü motosiklet kazalarında motosiklet sürücüsü yakınları destekten yoksun kalma tazminatı davası açabilir. Ancak destekten yoksun kalma tazminat davası açabilecek kişiler motosiklet sürücüsünün destek olduğu kişiler olması gerekmektedir.
Kurye Kazaları İş Kazası Mıdır?
Bir işyerine bağlı olarak ürün dağıtımı gerçekleştiren kişilere kurye denir. Kuryeler motosiklet ve otomobil ile ürün dağıtımı hizmeti vermektedir. Kuryelerin karayollarında yaşadığı trafik kazalarının iş kazası olarak nitelendirilmesi mümkündür. Bu durumda işverenin ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sorumluluğu gündeme gelecektir.
Kurye kazalarının iş kazası olarak nitelendirilebilmesi için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 13’te yer alan iş kazası şartlarının oluşması gerekmektedir. Buna göre kurye kazalarının iş kazası olabilmesi için şartlar şunlardır;
- Kuryenin sigortalı olarak işyerinde çalışması gerekmektedir.
- Kurye mutlaka bir sigorta olayı yaşamış olmalıdır.
- Kurye yaşadığı kaza nedeni ile bedenen veya ruhen engelli hale gelmelidir.
Yukarıdaki şartların gerçekleşmesi halinde kurye kazalarının iş kazası olarak kabul edilmesi mümkündür. Bu durumda kurye işveren ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan iş kazası nedeni ile tazminat talep edebilecektir.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davalarına İlişkin Yargıtay Kararları
“maddi tazminat yönünden tam kusura göre hesap yapılan bilirkişi raporu esas alınarak maddi tazminata karar verilmesi doğru değildir” [ Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2012/950 E., 2013/2068 K.]
Somut olayda davalı araç sürücüsü trafik kazasında 2/8 oranında kusurludur. Dosya içeriğine göre davacı da davalının tam kusurlu olduğu şekilde tazminat talebinde bulunmuştur. Dolayısıyla mahkeme kusur oranında tazminatta indirim yapmalıdır. Sonuç olarak mahkemenin tam kusura göre hesap yapan bilirkişi raporunu esas alarak karar vermesi doğru olmamıştır.
“2918 sayılı Karayolları Trafik Yasa’sının 111. maddesine göre, bu yasada öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir”
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 111. Maddesi gereği bu kanunda yer alan hukuki sorumluluğu kaldıran veya sınırlandıran anlaşmalar geçersizdir. Yargıtay’ın incelediği olay da trafik kazası olduğu için söz konusu kaza sebebiyle araç işletenin ve sürücüsünün hukuki sorumlulukları devam etmektedir. Söz konusu düzenleme uyarınca davalının sunduğu feragat belgesi hukuki sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. Ancak bu belge makbuz olarak kabul edilecektir.
“Davalı şirket rizikonun ihbar edildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortacının tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.”
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 99/1. maddesi ile Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın B.2. maddesi gereği davacının davalıya olayın bildirildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortacının tazminatı ödemelidir. Söz konusu sürenin sonunda davalı sigorta şirketinin ödeme yapmaması halinde temerrüt gerçekleşmiştir ve davalı temerrüt faizinden sorumlu olacaktır.
Kaynakça:
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2014/5945 E., 2014/5232 K.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/7272 E., 2017/867 K.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/14234 E., 2016/2643 K.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2012/950 E., 2013/2068 K.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/15352 E., 2019/6859 K.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/4341 E, 2015/12685 K.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2012/950 E., 2013/2068 K.
