Trafik iş kazası, çalışanların işin yürütülmesi veya iş nedeniyle araç kullanımı sırasında meydana gelen kazaları ifade eder. Bu tür kazalar hem trafik kazası hem de iş kazası olarak değerlendirildiğinden, hukuken özel bir konuma sahiptir. Cuma Ali Koç Hukuk Bürosu, bu tür olaylarda işverenin sorumluluğu, sigorta yükümlülükleri ve tazminat süreçleri konusunda müvekkillerine profesyonel destek sağlar.
Trafik İş Kazası Nedir?
Trafik iş kazası, çalışan kişinin işverenin talimatı veya görevi kapsamında araçla seyahat ederken geçirdiği kazadır. SGK mevzuatına göre, bu durum hem iş kazası hem de trafik kazası hükümlerine tabidir. Örneğin, bir kargo şoförünün teslimat sırasında yaptığı kaza ya da bir personelin iş toplantısına giderken uğradığı kaza, bu kapsamda değerlendirilir.
İş Kazası Kapsamındaki Kişiler Kimler?
İş kazası sigortası, çalışanların mesleklerini icra ederken maruz kaldıkları risklere karşı sosyal güvence sağlayan bir sistemdir. Bu kapsam, yalnızca işyerinde çalışanları değil; stajyerleri, çırakları, ev hizmetlerinde görev yapanları ve işveren tarafından görevlendirilerek yurt dışında çalışan kişileri de kapsar. Amaç, meydana gelen kazalar sonucunda çalışanların ve ailelerinin ekonomik ve sosyal kayıplarını en aza indirmektir.
İş Kazası Sigortası Kapsamında Bulunan Sigortalılar
| Sigortalı Türü | Açıklama |
|---|---|
| 4/A Hizmet akdi ile çalışanlar | Bir işverene bağlı olarak hizmet akdiyle çalışan tüm sigortalılar iş kazası sigortası kapsamındadır. |
| 4/B Kendi adına bağımsız çalışanlar | Köy ve mahalle muhtarları ile bağımsız çalışan esnaflar, kendi sigortalılıkları üzerinden kapsam dahilindedir. |
| Ev hizmetlerinde çalışanlar | Ev işlerinde ücret karşılığı çalışan kişiler belirli prim koşullarını sağladığında iş kazası sigortasından yararlanabilir. |
| Ceza İnfaz Kurumları'nda çalışanlar | Ceza infaz kurumlarında iş atölyelerinde çalışan hükümlü ve tutuklular da kapsam içindedir. |
| Stajyer öğrenciler | Meslek liseleri ve üniversitelerde staj yapan öğrenciler, iş kazası sigortasından yararlanır. |
| Aday çırak, çırak ve stajyerler | Mesleki eğitim merkezlerinde uygulamalı eğitim gören çıraklar ve aday çıraklar da sigorta kapsamındadır. |
| Yurt dışına gönderilen Türk işçiler | Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde işveren tarafından görevlendirilen Türk işçiler bu sigortadan yararlanır. |
| Harp ve vazife malulleri | Vazife veya harp malullüğü aylığı bağlanmış kişiler yeniden çalışmaya başladığında kapsam dahiline girer. |
| Türkiye İş Kurumu kursiyerleri | İŞKUR tarafından düzenlenen mesleki eğitim kurslarına katılan kursiyerler iş kazası sigortası kapsamındadır. |
| Tarım ve orman işçileri | Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle sürekli olarak çalışanlar iş kazası sigortasından yararlanabilir. |
4/A Hizmet akdi ile çalışanlar
Bir işverene bağlı olarak hizmet akdiyle çalışan tüm sigortalılar kapsam dahilindedir.
4/B Kendi adına bağımsız çalışanlar
Köy ve mahalle muhtarları ile bağımsız çalışan esnaflar iş kazası sigortasından yararlanabilir.
Ev hizmetlerinde çalışanlar
Ev işlerinde çalışan kişiler belirli prim koşulları sağladığında sigortadan yararlanır.
Ceza İnfaz Kurumları'nda çalışanlar
Ceza infaz kurumlarında iş atölyelerinde çalışan hükümlüler kapsam içindedir.
Stajyer öğrenciler
Meslek liselerinde ve üniversitelerde staj yapan öğrenciler iş kazası sigortası kapsamındadır.
Aday çırak, çırak ve stajyerler
Mesleki eğitim merkezlerindeki aday çırak ve çıraklar sigorta kapsamına dahildir.
Yurt dışına gönderilen Türk işçiler
Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde görev yapan Türk işçiler kapsam dahilindedir.
Harp ve vazife malulleri
Malullük aylığı bağlanmış kişiler yeniden çalıştığında sigorta kapsamına girer.
Türkiye İş Kurumu kursiyerleri
İŞKUR kurslarına katılan kursiyerler iş kazası sigortası kapsamındadır.
Tarım ve orman işçileri
Tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle çalışan sigortalılar da kapsamdadır.
Trafik İş Kazasının Hukuki Dayanağı
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesine göre, işverenin otoritesi altındaki bir çalışanın iş sırasında geçirdiği her kaza iş kazası sayılır. Bu kapsamda trafik iş kazası meydana geldiğinde, hem SGK bildirimi hem de hukuki tazminat süreci birlikte yürütülür. Aynı zamanda, Borçlar Kanunu ve İş Kanunu da işverenin sorumluluğunu belirler.
İşverenin Sorumluluğu
İşveren, çalışanının iş sırasında maruz kaldığı her türlü kazadan sorumludur. Trafik iş kazalarında da bu kural geçerlidir. İşverenin, güvenli araç tahsisi yapma, gerekli eğitimleri sağlama ve risk önleme yükümlülüğü vardır. Eğer bu yükümlülükler yerine getirilmemişse, işveren hem maddi hem manevi tazminatla karşı karşıya kalabilir.
Trafik İş Kazasında Sigorta Kapsamı
SGK, iş kazası sonucu meydana gelen tedavi giderleri, geçici iş göremezlik ödeneği ve kalıcı maluliyet tazminatlarını kapsar. Ancak trafik iş kazası durumunda sigorta şirketleri de devreye girer. Zorunlu trafik sigortası, işverenin araç sorumluluk sigortası ve ferdi kaza sigortası birlikte değerlendirilebilir.
İşverenin Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?
Kaza sonrası kusur oranı belirlenirken, hem iş güvenliği önlemleri hem de sürücünün trafik kurallarına uyup uymadığı dikkate alınır. Bilirkişi raporu, trafik tespit tutanağı ve tanık beyanları değerlendirilerek kusur oranı tespit edilir. Bu oran, tazminat miktarının doğrudan belirleyicisidir.
SGK Bildirimi ve Süreç Yönetimi
İşveren, meydana gelen trafik iş kazasını en geç 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmekle yükümlüdür. Bildirim yapılmaması, hem idari para cezasına hem de hak kayıplarına neden olur. Cuma Ali Koç Hukuk Bürosu, bu süreçte belgelerin eksiksiz hazırlanmasını ve hukuki prosedürlerin doğru yürütülmesini sağlar.
Tazminat Türleri
Trafik iş kazası mağdurları için iki temel tazminat türü bulunur:
Trafik İş Kazasında Tazminat Türleri
| Tazminat Türü | Açıklama |
|---|---|
| Maddi Tazminat | Tedavi giderleri, gelir kaybı, iş gücü kaybı ve kalıcı maluliyet gibi ekonomik zararları kapsar. Bu tazminat, kazanın mağdur üzerinde yarattığı mali kayıpları gidermeyi amaçlar. |
| Manevi Tazminat | Mağdurun yaşadığı acı, elem ve ruhsal yıpranmayı gidermek amacıyla talep edilir. Bu tazminat, yaşanan olayın psikolojik etkilerini dengelemeyi hedefler. |
Maddi Tazminat
Tedavi giderleri, gelir kaybı, iş gücü kaybı ve kalıcı maluliyet gibi ekonomik zararları kapsar. Amaç, mağdurun uğradığı mali zararı telafi etmektir.
Manevi Tazminat
Mağdurun yaşadığı acı, elem ve ruhsal yıpranmayı gidermek için talep edilir. Ruhsal dengeyi yeniden sağlamaya yönelik bir tazminat türüdür.
Ölümle Sonuçlanan Trafik İş Kazaları
Eğer trafik kazası ölümle sonuçlanmışsa, işverenin sorumluluğu daha geniştir. Ölen çalışanın yakınları, destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Ayrıca SGK ölüm aylığı bağlayabilir. Bu süreçte hukuki temsil, hak kaybı yaşamamak için büyük önem taşır.
Yargıtay Kararlarında Trafik İş Kazası
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, işin yürütümü sırasında gerçekleşen trafik kazaları iş kazası sayılır. Mahkemeler, işverenin denetim ve gözetim yükümlülüğünü dikkate alarak sorumluluk tespiti yapar. Bu kararlar, hem işverenin hem de sigorta şirketlerinin sorumluluk sınırlarını belirlemektedir.
Cuma Ali Koç Hukuk Bürosu’nun Rolü
Cuma Ali Koç Hukuk Bürosu, trafik iş kazası mağdurlarının yasal haklarını korumak için uzman avukat kadrosuyla süreci baştan sona yönetir. Kaza raporlarının incelenmesi, SGK başvurularının yapılması ve tazminat davasının açılması aşamalarında profesyonel temsil sağlar.
Bu metin genel bilgilendirme amacı taşır. Somut olaylar için profesyonel destek almak üzere Cuma Ali Koç Hukuk Bürosu ile iletişime geçiniz.
Sık Sorulan Sorular (Trafik İş Kazası)
Trafik iş kazası hakkında çalışanlar, işverenler ve sigortalılar tarafından sıkça merak edilen sorular aşağıda derlenmiştir. Bu sorular, hem iş kazası hem de trafik kazası yönünden hak arama süreçlerinde yol gösterici niteliktedir.
Trafik kazaları iş kazası sayılır mı?
Evet, çalışanın işin yürütümü sırasında veya işverenin talimatı gereği araçla seyahat ederken kaza geçirmesi durumunda bu olay iş kazası olarak kabul edilir. SGK tarafından iş kazası hükümleri uygulanır.
Kendi aracı ile işe gitmek iş kazası mı?
Genellikle hayır. Çalışanın kendi aracıyla işe gidip gelirken yaptığı kazalar, işverenin talimatı veya görevlendirmesi bulunmadıkça iş kazası sayılmaz. Ancak bazı özel durumlarda iş bağlantısı kurulabiliyorsa farklı değerlendirilir.
Trafik kazası aynı zamanda iş kazası ise ne olur?
Böyle bir durumda hem SGK hem de sigorta şirketi devreye girer. Çalışan, iş kazası kapsamında SGK yardımlarından faydalanırken, kusurlu tarafın sigortasından ayrıca tazminat talep edebilir.
Trafik kazasında hangi tazminatlar istenir?
Mağdur; maddi tazminat, manevi tazminat, iş gücü kaybı tazminatı ve destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Ayrıca SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği de sağlanır.
Hangi durumlar iş kazası sayılmaz?
Çalışanın kendi isteğiyle yaptığı riskli hareketler, işverenin bilgisi dışında yapılan faaliyetler veya işe giderken meydana gelen kazalar genellikle iş kazası sayılmaz. Ancak görevle bağlantı varsa istisna oluşturabilir.
İşe giderken yolda düşmek iş kazası mıdır?
İşyerine giderken veya dönerken yaşanan kazalar doğrudan işle ilgili değilse iş kazası kapsamında değerlendirilmez. Ancak işveren tarafından tahsis edilen servis aracında yaşanırsa iş kazası sayılır.
İş kazasında şikayetçi olunursa ne olur?
Kaza sonucu işverenin veya üçüncü kişilerin kusuru varsa, mağdur şikayetçi olabilir. Savcılık soruşturması başlatılır ve ayrıca tazminat davası açma hakkı doğar.
Servis aracıyla eve gitmek iş kazası sayılır mı?
Evet. İşverenin sağladığı servis aracında meydana gelen kazalar doğrudan trafik iş kazası olarak değerlendirilir. Bu durumda SGK yardımları ve tazminat hakları birlikte gündeme gelir.
İş kazası kusur oranını kim belirler?
Kusur oranı, bilirkişi raporları, trafik tespit tutanağı ve olayın meydana geliş biçimine göre belirlenir. Hem SGK hem de mahkeme, bu oranı dikkate alarak tazminat miktarını belirler.
Trafik kazasında sigorta parayı kime öder?
Sigorta şirketi, mağdura veya vefat halinde yakınlarına ödemeyi yapar. Eğer kazada birden fazla zarar gören varsa, ödemeler kusur oranına göre paylaştırılır.
